Đợt thu hoạch lúa mùa vừa qua, tại cánh đồng thôn Xạ Sơn, xã Quang Thành không còn cảnh khói rơm rạ nghi ngút do người dân đốt như trước. Thay vào đó là hình ảnh những chiếc máy cuộnc rơm chạy phăng phăng qua từng thửa ruộng, chốc chốc lại dựng lại nhả ra những cuộn rơm gọn gàng.
Anh Hoàng Gia Lực, bí thư Chi bộ, trưởng thôn Xạ Sơn cho biết: Để giải quyết tình trạng đốt rơm rạ sau thu hoạch, chúng tôi đã liên hệ với các đội thu mua rơm để tận dụng. Sau thu hoạch lúa, rơm được đội thu mua cuộn và lấy ngay tại ruộng. Bà con vừa không mất công thu rơm rạ lại bán được nên rất phấn khởi. Nhiều người còn thiện ý cho không. Qua vụ thử nghiệm đầu tiên cho thấy hiệu ứng tốt, sẽ tiếp tục được duy trì trong những vụ tới".
Vụ đông năm 2024, diện tích hành tỏi của người dân thị xã Kinh Môn được mở rộng. Nguyên nhân bởi một số diện tích rau màu, sắn dây bị thiệt hại do bão số 3, người dân chuyển sang trồng hành tỏi mới thấy việc khai thác nguồn rơm rạ tại chỗ. Rơm rạ là nguyên liệu không thể thiếu để phục vụ trồng hành tỏi. Mỗi sào trồng 2 loại cây này cần từ 10 đến 12 cuộn rơm, rạ. Những lớp rơm rạ giúp giữ ẩm cho cây hành tỏi, không để cỏ mọc. Sau vụ thu hoạch hành tỏi, rơm rạ hoai mục giúp làm đất tơi xốp cho vụ sản xuất lúa chiêm xuân.
Tại phường An Sinh, mô hình trồng nấm rơm của anh Nguyễn Văn Sơn đã phát huy tốt việc sử dụng nguồn rơm tại chỗ. Sau gần 4 năm triển khai thực hiện, mô hình của anh Sơn cho hiệu quả kinh tế, đồng thời cũng sử dụng lượng lớn nguồn rơm sau thu hoạch của bà con, góp phần hạn chế tình trạng đốt rơm rạ. “Tôi mong muốn được hỗ trợ nguồn vốn vay và tiêu thụ sản phẩm để mở rộng mô hình này. Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cho gia đình mà việc tận thu nguồn rơm sau thu hoạch sẽ giúp người dân thay đổi thói quen đốt rơm rạ". Anh Sơn chia sẻ.
Từ năm 2011, Kinh Môn đã triển khai thực hiện chương trình hỗ trợ người dân ủ rơm rạ thành mùn hữu cơ bằng chế phẩm sinh học theo Dự án hỗ trợ của tỉnh. Tuy nhiên, thực tế thì người dân vẫn ít ủ rơm rạ thành mùn hữu cơ do thói quen “ngại"; cũng như không sử dụng làm chất độn chuồng, đun nấu như trước. Việc chuyển hướng sử dụng rơm rạ phục vụ các vùng sản xuất rau màu, cây ăn quả, trồng nấm rơm là phù hợp với giai đoạn hiện nay. Bên cạnh đó, người dân cũng cần thay đổi thói quen, sử dụng các chế phẩm sinh học để ủ rơm rạ thành mùn hữu cơ, rất tốt cho việc cải tạo đất và cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng. Giải pháp này dù mất thời gian nhưng tính về lâu dài lại cho hiệu quả cao.
Theo Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn cho biết: UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành chuyên môn tham mưu chính sách hỗ trợ để ứng dụng cơ giới hoá trong mọi lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, trong đó hoạt động thu gom rơ, rạ sẽ sớm được triển khai hỗ trợ./.
Thu Xuân
